„Kresy” - te ziemie były w naszym państwie najcenniejsze. Korona, Litwa i Ruś.

         Piotr Zychowicz, Pakt Piłsudski - Lenin, czyli jak Polacy uratowali bolszewizm i zmarnowali szansę na budowę imperium. Wyd. Rebis, 2015

Na kartach tej książki nie znajdą państwo określenia "Kresy". Uważam bowiem, że słowo to jest wyjątkowo nie­zręcznie dobrane. Kresy to coś, co znajduje się na końcu, na margine­sie. Coś, bez czego można się obyć. Coś gorszego, mniej ważnego niż centrum państwa. Określenie "Kresy Zachodnie" w stosunku do Śląska czy Pomorza właściwie nie jest używane.

Z jakiegoś powodu dla Polaków "Kresami" stały się tylko nasze terytoria na wschodzie. Tymczasem właśnie te ziemie były w naszym państwie najcenniejsze. Źródłem naszej potęgi politycznej i ojczyzną najlepszych synów i córek Rzeczypospolitej. W książce tej nie będę uży­wał również obowiązującego w II Rzeczypospolitej określenia "Ziemie Wschodnie". Zamiast tego, zgodnie ze wskazówkami Michała K. Paw­likowskiego, wrócę do tradycyjnego nazewnictwa używanego przez kilkaset lat przez naszych przodków.

Wyrazy "Kresy" oraz urzędowe "Ziemie Wschodnie" po prostu mnie mierżą - pisał Pawlikowski. - Do roku z grubsza 1914 mówiliśmy Polska albo Rzeczpospolita Obojga Narodów, albo Korona i Litwa. I oto nagle po roku 1918 ograniczyliśmy pojęcie Litwy do małego obszaru dawnej guberni kowieńskiej, a pojęcie litewski do jakiegoś miliona ludzi posłu­gujących się wyłącznie językiem litewskim.

Ten lęk przed nazwą "Litwa" i ukucie niezgrabnych eufemizmów "Zie­mie Wschodnie" lub "Kresy" trącą zaściankiem i kompleksem niższości. Dla mnie istnieją: Korona i sfederowane z nią Wielkie Księstwo Litewskie. Nie możemy z dnia na dzień zmieniać terminologii, która wytrzymała pięćsetletnią próbę historii.

Do Korony i Litwy - obejmującej dzisiejszą Republikę Litewską i Białoruś - dodać wypada jeszcze Ruś, czyli teren pokrywający się mniej więcej z obszarem dzisiejszej Ukrainy. Takie właśnie nazewni­ctwo stosowane będzie w tej książce, będącej hołdem złożonym tamtej wielkiej Rzeczypospolitej.