Energia słoneczna w zasięgu ręki
http://www.ekonews.com.pl/pl/201,310,7380,0,1,energia_sloneczna_w_zasiegu_reki.html Redakcja Ekonews, w związku z rosnącym zainteresowaniem kolektorami słonecznymi, zadała kilka pytań Sławomirowi Łyskawce – dyrektorowi technicznemu Velux Polska. 2010-09-06
Zapotrzebowanie na energię wzrasta, jednak zasoby nieodnawialnych źródeł są ograniczone. Sprawia to, że coraz bardziej popularna staje się zielona energia. W poszukiwaniu oszczędności sięgamy po energię ze słońca.

1.    O ile inwestycja w system solarny zmniejszy nasze rachunki za energię w domu?
            Trudno jednoznacznie powiedzieć, o ile zmniejszymy wydatki na ogrzewanie, ponieważ inne oszczędności osiągniemy, gdy będziemy wykorzystywać system solarny tylko do ogrzewania ciepłej wody użytkowej, a inne, gdy wykorzystamy go również do wspierania systemu ogrzewania – mówi Sławomir Łyskawka - dyrektor techniczny VELUX Polska. A na to ma wpływ wiele czynników takich jak: zużycie wody lub źródło energii stosowane do ogrzewania. Myślę, że najbardziej sugestywny dla rozważających instalację solarną może być fakt, że w polskich warunkach od wczesnej wiosny, do późnej jesieni – mniej więcej od kwietnia do końca września można mieć ciepłą wodę praktycznie za darmo, oczywiście pomijając koszty inwestycji w instalację. O tym, jaki pozytywny wpływ na środowisko mają kolektory, może świadczyć porównanie: „Gdyby na każdym domu w Europie zainstalować jeden kolektor słoneczny, pozwoliłoby to ograniczyć emisję CO2 w takim samym stopniu jak zmniejszenie o 20 milionów liczby samochodów na europejskich drogach.”
2.    Po jakim czasie inwestycja w energię słoneczną w domu może się zwrócić?
Szacuje się, że koszt inwestycji zwróci się średnio po 6-8 latach, a to zależy od wcześniej stosowanego źródła ogrzewania, a także od tego ile wody zużywamy. Warto pomyśleć o kolektorach już na etapie projektowania domu, ponieważ ewentualne przeróbki instalacji mogą być kosztowne – dodaje Sławomir Łyskawka. Ważnym argumentem na rzecz instalacji solarnych jest ich długa żywotność, znacznie przewyższająca okres zwrotu. Zatem w długiej perspektywie czasowej taka inwestycja zawsze będzie się opłacać.
3.    Czy w warunkach klimatycznych Polski – mało słońca wciągu roku – inwestycja w kolektory słoneczne jest opłacalna?
            W naszej części Europy w instalacjach solarnych przodują Niemcy, a polskie warunki klimatyczne są bardzo zbliżone. Według badań przeprowadzonych przez International Energy Agency (IEA) na koniec 2008 roku w Niemczech funkcjonowało 11 071 754 m2 kolektorów natomiast w Polsce było ich zaledwie 356 188 m2, co stanowi niewiele ponad 3 % niemieckich zasobów. To, że Niemcy uplasowały się na 3 miejscu na świcie pod względem ilości kolektorów słonecznych, wynika raczej z konsekwentnej polityki rządowego wspierania instalacji tych systemów, a nie z wyjątkowo sprzyjającego klimatu.
4.    Na czym polega działanie kolektora słonecznego?
Zasada działania kolektora polega na wykorzystaniu energii promieniowania słonecznego do pogrzania czynnika roboczego płynącego w instalacji solarnej, który z kolei oddaje ciepło do pogrzania wody w zbiorniku, a ta może być wykorzystywana do kąpieli, ale także do instalacji grzewczej w budynku. Warto zwrócić uwagę, że są to dwa rodzaje systemów i o tym, do jakich celów chcemy wykorzystywać kolektory trzeba zdecydować już na etapie instalacji.
5.    Jaki rodzaj kolektorów słonecznych jest przeznaczony na warunki polskie?
Lokalizacja geograficzna Polski nie determinuje wyboru rodzaju konstrukcji kolektora. Obydwa mają swoje wady i zalety: kolektory płaskie są tańsze, a zatem bardziej dostępne, także łatwiej usunąć z ich zalegający śnieg. Kolektory próżniowe charakteryzują się nieco wyższą sprawnością, ale ta technologia jest droższa. Biorąc pod uwagę efektywność systemu moim zdaniem - typ kolektora nie jest jednak najważniejszy, bardzo dużo zależy od wyboru miejsca instalacji i konkretnego modelu, a także prawidłowego montażu.
6.    Jaki rodzaj kolektorów słonecznych, do jakiego domu jest przeznaczony?
W domach jednorodzinnych kolektory słoneczne najczęściej montuje się na skośnym dachu i wydaje mi się, że właśnie ten rodzaj kolektorów będzie najbardziej optymalny dla budownictwa jednorodzinnego. Kolektory próżniowe można montować na elewacjach, mogą one stanowić integralny element nowoczesnej architektury komercyjnej lub biurowej. Moim zdaniem ważne jest, aby kolektory nie szpeciły architektury budynku – dlatego estetyka rozwiązania powinna być jednym z kryteriów wyboru producenta, oczywiście obok równie ważnych parametrów technicznych.
7.    Co ma wpływ na dobór kolektorów słonecznych, na co musimy zwrócić uwagę przy jego zakupie?
Pierwszą sprawą, na którą należy zwrócić uwagę, jest sposób instalacji. Warto o tym pamiętać już na etapie projektowanie budynku. Najczęściej kolektory montuje się na południowej połaci dachu na specjalnych stelażach lub wbudowane w połać dachu. W tym drugim przypadku istnieje możliwość połączenia kolektorów za pomocą kołnierzy w zestawy z oknami połaciowymi, a to oznacza nie tylko wyjątkowo estetyczne rozwiązanie, ale optymalne wykorzystanie najbardziej nasłonecznionego miejsca.  Kolektory dobieramy do indywidualnego zapotrzebowania na c.w.u, dlatego też warto zwrócić uwagę czy producent oferuje kolektory w różnych rozmiarach – to daje nam większość elastyczność w doborze rozwiązania. Ważna jest jakość produktu i renoma producenta, ponieważ wysokiej jakości materiały oraz konstrukcja kolektora mają bezpośredni wpływ na jego żywotność. Lepiej inwestować w sprawdzone na rynku certyfikowane rozwiązania, posiadające na przykład znak Solar Keymark, gdyż tylko w przypadku takich produktów będzie można ubiegać w przyszłości o kredyt z dopłatą. Pamiętajmy kolektor dobrej marki, to również długa gwarancja i profesjonalny serwis. Parametry techniczne, jakie zawsze warto porównać, to te, które świadczą o sprawności kolektora
8.    Zestawy kolektorów słonecznych narażone są ciągle na warunki zewnętrzne tj. szkodliwe działanie temperatury oraz płynów. Czy w związku z tym mogą wystąpić awarie tych urządzeń?
            Zestawy solarne to wytrzymałe instalacje, o ile nie nastąpi mechaniczne uszkodzenie kolektora np. w wyniku gradobicia, a przy montażu spełnimy zalecenia producenta, system solarne przez wiele lat będzie działał bezawaryjnie. Świadczy o tym choćby długości gwarancji oferowanych przez producentów.
9.    Co jaki czas powinno robić się przeglądy tych systemów?
            W zasadzie można powiedzieć, że systemy solarne nie wymagają zaawansowanych czynności konserwacyjnych, a jedynie drobnych przeglądów, co kilka lat. Co roku dobrze skontrolować stan magnezowej anody w zbiorniku ciepłej wody użytkowej i w razie konieczności ją wymienić. Co 2-3 lata należy sprawdzić jakość czynnika roboczego (mieszaniny wody i glikolu), jeśli będzie ona niezadowalająca – wymienić go, jednocześnie przepłukując całą instalację. Wszystkie te czynności przeprowadzimy w kotłowni, nie ma konieczności demontowania elementów pokrycia, ani wchodzenia na dach. Na przykład kolektory VELUX są połączone między sobą bez-uszczelkowo, dlatego nie wymagają czynności serwisowych.
10.    Jak oceniają Państwo dofinansowanie NFOŚiGW do kolektorów słonecznych?
Wszystkie inicjatywy wspierające popularyzację kolektorów oceniam bardzo pozytywnie. Warto tutaj podkreślić, że po raz pierwszy inwestorzy indywidualni i wspólnoty mieszkaniowe mają możliwość uzyskania wsparcia działając samodzielnie. Wcześniejsze inicjatywy tego rodzaju wymagały zaangażowania jednostek samorządowych i zrzeszania się mieszkańców, tym samym miały ograniczony zasięg czasowy i terytorialny. Poza tym, cieszy mnie długofalowe podejście NFOŚiGW, ponieważ proces budowlany ma swój naturalny cykl – sądzę zatem, że „boom kolektorowy” dopiero przed nami.
Redakcja Ekonews  Aneta Tabędzka