MALLEUS SUPERSTITIONUM
Wpisał: Wojciech Sieradzki   
15.09.2007.

Wojciech Sieradzki                                             Warszawa 2003 r. i później

MALLEUS  SUPERSTITIONUM

Rejestr własny

 dzieł napisanych przez mądrych ludzi

a będących młotami na zabobony

[ w różnych dziedzinach ],

tak dziś haniebnie rozpowszechnione i dalej natrętnie wciskane ludziom.

Naturalnie, nie reklamuję dzieł i twórców powszechnie znanych i jednoznacznie ocenianych, np. : Biblii, P. Skargi, Z. hr. Krasińskiego, H. Sienkiewicza, J. Lechonia, kard. H. Newmana, G. K. Chestertona, J. R. R. Tolkiena, C. S. Lewisa  [ tego ostatniego z pewnymi ograniczeniami ! ].

            Józef Bocheński, Sto zabobonów, wyd. II Kraków 1994. Książka – pierwsza przyczyna powstania niniejszego rejestru. - Zawiera oryginalny zestaw bardzo lapidarnych i różnorodnych [w zakresie, tematyce i głębokości] haseł kompromitujących błędne opinie oraz kłamliwe mniemania-bałwany dziś panujące. Naturalnie do odkłamania jest wiele więcej. Tenże, Zarys historii filozofii, Kraków 1993. Obiektywny i wyważony skrót. Idealny dla początkujących – dalsza droga do poznania wiedzie przez Tatarkiewicza. Także dla tych, którzy coś już wiedzą [ zwykle źle ]. Tenże, Między logiką a wiarą. Z Józefem M. Bocheńskim rozmawia Jan Parys, Montricher 1988 oraz wznowienie w Kraju. Znakomite opinie na setki współczesnych zmartwień, kwestii i problemów; także wspomnienia odkłamujące naszą przeszłość. Szczególnie cenne ostatnie cztery rozdziały; tu także życie ziemian i rola kobiet. Nie zakazuję także czytania innych Jego książek ( np. Religia w „Trylogii” czy Wspomnień ).

            Karol Sarolea [ prof. ], Listy o Polsce ( Letters on Polish affairs ), poprzedzone listem kardynała Merciera oraz przedmowami G. K. Chestertona i Autora. Z wydania angielskiego, rozszerzonego dla przekładu polskiego przetłomaczyła Jadwiga Sienkiewiczówna [ taż dała wstęp biograficzny o autorze ], nakł. G. i W., Warszawa i in. 1923. Wyjątkowej, nie do podważenia wartości, konstatacje o Polsce, jej duchu, honorze i misji dziejowej. Podam spis treści :

  1. Prof. Sarolea. ( kilka słów biografii )
  2. List Jego Emin. Kard. Merciera
  3. Przedmowa G. K. Chestertona
  4. Przedmowa autora
  5. List pierwszy. Problemat Polski w przededniu wojny
  6. List drugi. Zorganizowany spisek przeciwko Polsce
  7. List trzeci. Polska i Traktat Wersalski
  8. List czwarty. Rozprawa śląska
  9. List piąty. Sprawa polska w świetle historji europejskiej
  10. List szósty. Apologja Polski przez feldmarszałka von Moltke
  11. List siódmy. Problemat żydowski w Polsce
  12. List ósmy. Liberalne zasady a rozprawa śląska
  13. List dziewiąty. Niemiecka okupacja w czasie wojny. Tragikomedja polityczna
  14. Królestwo Polskie ( Terytorjum, na którem schodzą się trzy mocarstwa ) [ jest to artykuł Karola Sarolei z 31 stycznia 1913 r. !!! ]

Spuentuję to dzieło jednym passusem Chestertona [ z jego wstępu ] : „Moja instynktowna sympatja do Polski zrodziła się pod wpływem ciągłych oskarżeń, miotanych przeciwko niej; - i rzec mogę, - wyrobiłem sobie sąd o Polsce na podstawie jej nieprzyjaciół. Doszedłem mianowicie do niezawodnego wniosku, że nieprzyjaciele Polski są prawie zawsze nieprzyjaciółmi wielkoduszności i męstwa. Ilekroć zdarzyło mi się spotkać osobnika o niewolniczej duszy, uprawiającego lichwę i kult terroru, grzęznącego przy tem w bagnie materjalistycznej polityki, tylekroć odkrywałem w tym osobniku, obok powyższych właściwości, namiętną nienawiść do Polski”.

            Lubomir Czupkiewicz, Pochodzenie i rasa Słowian, Wrocław 1996. Odkłamuje zagadnienia pierwotnych siedzib i etnogenezę Słowian. Także właściwie ukazane problemy rasowe. Natomiast banialuki na temat imienia „Mieszko”. Tenże, Polanie zachodni i ich państwo, Wrocław 1998. Poprawnie o Biskupinie, świetna korekcja mapy wg Ptolemeusza, cd o pochodzeniu Słowian i kolejnych falach ludów na naszych ziemiach w 1 tys. Cenna nowa interpretacja granic państwa Mieszka wg Dagome iudex ( wg mojej opinii, jedyna właściwa ! ), choć o samym zagadnieniu „D.i.” bałamutnie.

            Zdzisław Skrok, Ślady w rodowodzie Polaków, art. w : Spotkania z Zabytkami, 3/2002 s. 4-8. Prawdziwie o roli Niemców i Normanów w początkach dziejów państwa Polskiego. Odkłamuje nasze sentymentalne XIX-wieczne bajania o sielskich Słowianach i mitycznej „czystej” Słowiańszczyznie.

            Antoni Kroh, Sklep potrzeb kulturalnych, Warszawa 1999. Znakomite wspomnienia warszawiaka, który dzieciństwo spędził na Bukowinie, odkłamujące góralszczyznę, modernizm, ludowość i socrealizm. Świetnie ukazuje kreatywizm inteligentów miastowych tworzących fałszywe byty „ludowe” i „naukowość” badaczy-etnografów w kontekście Tatr i Podhala. Inteligentnie i dowcipnie napisana. Tenże, Tatry i Podhale, Wrocław 2002 lub 2005 ( tak cymbały napisały ! ). Pełna monografia tematu, bardziej sieriozna, mniej dowcipna ale z dygresjami i mnóstwem wiadomości. Bardzo dobre i liczne ilustracje.

            X. Walerian Meysztowicz, Gawędy o czasach i ludziach, wyd. II ( poprawione i uzupełnione ) Londyn 1983, wyd. III Londyn 1986, wyd. IV Londyn 1993; wyd. I ukazało się w dwóch tomach pod innymi tytułami : t. I „Poszło z dymem”, Londyn 1973, t. II „To co trwałe”, Londyn 1974. Prawdziwa panorama dziejów Polski od końca XVIII w. do czasów komuny ukazana przez 79 rozdziałków-życiorysów. Rola szlachty, plebs, demokracja, nacjonalizmy glottologiczne, Kościół i kler, kobiety, rewolucje w Rosji [ wiosna i jesień 1917 ], pozycja i rola Polski. Znakomite gawędy. UWAGA ! warto zdobyć wyd. III bądź IV, w których są dwa dodatki : przemówienie ks. Waleriana z okazji Święta Niepodległości, wygłoszone 13 XI 1966 r. oraz wspomnienie o Autorze prof. Karoliny hr. Lanckorońskiej.

            Mieczysław Jałowiecki, Na skraju Imperium, Warszawa 2000; Wolne Miasto, Warszawa 2002; Requiem dla ziemiaństwa, Warszawa 2003. Trzy, skromne objętościowo, ekscerpty z kilkudziesięciu tomów pamiętnika wielkiego pana ukazujące prawdziwy obraz-panoramę Europy i Polski w II/XIX i I/XX w. Bliskie sercu każdego, wyzutego z ziemi, szlachcica. Celne, bezkompromisowe oceny zjawisk, sytuacji i ludzi.

            Sławomir Lindner, Ale serce boli, Warszawa 1983. Wspomnienia kadeta i oficera Rzeczypospolitej zatrzymujące się na zaraniu PRL-u ( cenzura ! ). Prawdziwy obraz późnej carskiej Rosji, Wielkiej Wojny oraz wolnej Polski, stosunków międzyludzkich, rodzinnych, życia kadeckiego, koszarowego, obyczajowego i wojny 1939. Świetne anegdoty.

            Maria Lewicka, Dzieciństwo, Warszawa 1973. Prawdziwy obraz życia skromnych inteligentów na wsi na Ukrainie na przełomie XIX/XX w biologicznym cyklu rocznym widziany oczami dziecka. Także relacje z ludem i działalność niepodległościowa.

            Karol Estreicher, Nie od razu Kraków zbudowano, wyd. II Warszawa 1958 [ wyd. I, z 1948 r., trudno dostępne ]. Wspomnienia oczami i rozumem dziecka z początku XX w. z Krakowa ( ciepłe i mądre ). Świat nauki, artyści, politycy, bibliofile. Mimo cenzury komunistycznej wspaniale patriotyczne. Mocny akord końcowy [ wagarowicz pomaga uruchomić Zygmunta, który dzwoni na Niepodległość ].

            Witold Kamieniecki, Historycy i politycy warszawscy 1900-1950, Wrocław 1992. Wspaniałe charakterystyki dwudziestu kilku wybitnych osobistości polskich. Bezkompromisowe komentarze i oceny o nieskazitelnej uczciwości. Także o historykach na żołdzie komuny. Panorama losów polskiej elity intelektualnej i politycznej w uścisku zbrodniczych socjalizmów [ sowieckiego i niemieckiego ].

            Bohdan Tymieniecki, Na imię jej Lily, Londyn 1971, wyd. II Warszawa 1984 [ ocenzurowane !!! - czytać oryginał ]. Wspomnienia doskonałego żołnierza ukazujące prawdziwy obraz wojny – wysiłek, rolę wyszkolenia ale także ethos, honor żołnierski oraz naturalne tworzenie się elit. Jedyna i znakomita odtrutka dla wielbicieli prozy tego durnia Stanisława Rembeka, różnej maści pacyfistów, lewaków i mazgai ( np. E. M. Remarque’a ! ). Także świetne wyczyny wojenne oraz pokerowe i knajpiane przewagi Polaków. Wielką klasę i kryształową uczciwość prezentują wspomnienia jego teściowej - Jadwigi Beckowej, Kiedy byłam ekscelencją, Londyn, wyd. II Warszawa

            Leopold Tyrmand, Dziennik 1954, Londyn 1980, wyd. V Londyn 1993, także kilka wyd. krajowych. Świetna charakterystyka Warszawki - kilku niezłomnych [ Zbyszek Herbert ! ] i chmary śmieci-parobków reżymu. Książka znienawidzona przez wszystkich unurzanych i obfajdanych w komunie. Bardzo cenię także inne jego książki [ z różnych powodów ! ] - „Złego” 1955, „Filipa 1961, „Hotel Ansgar 1947 ( wyjątkowa okładka ! ), „Gorzki smak czekolady Lucullus” 1957, „Życie towarzyskie i uczuciowe” 1967, „Cywilizację komunizmu” 1972 czy też „Siedem dalekich rejsów” 1975 oraz publicystykę ( np. „Fryzury Mieczysława Rakowskiego” ).

            Józef Szostak płk dypl., Moja służba Niepodległej. Wspomnienia 1897-1939, część druga ( ten sam tytuł ) obejmuje lata 1939-1955, Warszawa 1987 i 1989 ( druk podziemny z Biblioteki Drogi ). Bardzo mądre, wyważone i sprawiedliwe oceny osób, które znał i sytuacji, w których uczestniczył wybitny rycerz Niepodległej w l. 1914-1955. Bardzo rzadkie wspomnienia. Żaden z „naukowców” płodzących w ostatnich latach dzieła o I i II Wojnie Światowej oraz o Wolnej Polsce i wczesnych latach komuny nie wymienia tej pozycji !!! A autor był nie tylko bohaterskim żołnierzem Legionów i wojen w 1919 i 1920 r. ale później, dowódcą szwadronu przybocznego Prezydenta RP [ m. in. w czasie zabójstwa G. Narutowicza ], wybitnym oficerem sztabowym, prymusem Wyższej Szkoły Wojennej, podkomendnym i przyjacielem Wieniawy, najwybitniejszym, z młodych oficerów, pracownikiem oddz. III ( operacyjnego czyli najważniejszego ) Sztabu Naczelnego Wodza przed 1939 rokiem, we Wrześniu dowódcą 13 p. uł. ( wileńskich ), głównym planistą operacyjnym KG AK w czasie okupacji, wreszcie szefem Operacji [ czyli, de facto, prowadzącym bitwę ! ] w Powstaniu Warszawskim i więźniem komuny. Jeden z nielicznych Niezłomnych, bezkompromisowy i sprawiedliwy w ocenach.

            Zygmunt Świechowski, Architektura romańska w Polsce, Warszawa 2000, całościowe kompendium ostatecznie podsumowujące zjawisko i wyjaśniające problematykę genezy państwa polskiego analizowaną przez pryzmat architektury murowanej. Odkłamania licznych PRL-owskich interpretacji i datowań. Omawiana weryfikacja jest, w dużym stopniu, także „antyfeministyczna” bowiem pokazuje jak uczone białogłowy-archeolożki [ skorupiary !!! tak, tak, skorupiary !!! ] interpretowały uczuciowo swoje „odkrycia” terenowe. Skrócona wersja została wygłoszona na „Spotkaniach w Willi Struvego” w sezonie 1999/2000 i opublikowana w pracy zbiorowej : Spotkania w Willi Struvego. Wykłady o dziedzictwie kultury, Warszawa 2001 TonZ, s. 201-212. Bezlitosną demistyfikację „wkładu” archeolożek w kreację wirtualnych bytów architektury romańskiej w Polsce ukazał Świechowski w referacie „Architektura wczesnego średniowiecza w Polsce między rzeczywistością a fantazją” wygłoszonym na Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki w Poznaniu w listopadzie 2000 roku i opublikowanym w Materiałach Sesji SHS, p.t. „Polska na przełomie I i II tysiąclecia”, Poznań 2001, s. 247-265. Tamże, m. in., zaproponował znakomity termin „amor vacui” na określenie jednego z czynników sprawczych opisywanego zjawiska-syndromu. Wyd. „Arkady” wydało, z notką : Warszawa 2004, 2006 [ tak cymbały napisały ! ], pierwszy tom dzieła „Sztuka polska” pt. RomanizmZ. Świechowskiego ( przy udziale Ewy Świechowskiej ) w dużym formacie, na kredzie, full kolor. Zawarte są w tym dziele, w skrócie, konstatacje ( architektura ) z poprzedniej książki oraz najnowsze ustalenia odnośnie rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego. Dobra, popularnie napisana a rzetelna naukowo pozycja. Recenzja z niej Adama Soćki ( mądra i wyważona ) w : Biuletyn Historii Sztuki 2/2006 R. LXVIII, s. 237-244. Ciąg dalszy problemu ( problemów ) : Z. Świechowski, Palatium na Ostrowie Lednickim a mity polskiej historii sztuki, w: Rocznik Historii Sztuki, t. XXX, Warszawa 2005, s. 47-56 a także

            Falsyfikaty dzieł sztuki w zbiorach polskich. Materiały międzynarodowej sesji naukowej zorganizowanej 21-22 maja 1999 roku przez : Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Oddział Warszawski Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Zamek Królewski w Warszawie, pod red. Jerzego Miziołka i Mieczysława Morki, Warszawa b. r. [ 2001, data przedmowy ]. Dobre, inteligentne [ niebezpiecznie inteligentne ! ], pouczające a niekiedy rewelacyjne informacje z ogromnego obszaru historii sztuki [ od starożytności wschodnich po pastele Witkacego i socrealistyczną odbudowę Warszawy ]. Kilka, bardzo niebezpiecznych – nawet obecnie ( ! ) - tematów odważono się zasygnalizować, kilka przemilczano [ były groźby ! ]. Skrót problematyki niniejszych „Materiałów...” został wygłoszony przez Miziołka w „Spotkaniach w Willi Struvego” w sezonie 1999/2000 i opublikowany, zob. Świechowski, j. w. na s. 161-172.

            Karol Olgierd Borchard, Znaczy kapitan, 1961, Krążownik spod Somosierry, 1963 oraz liczne wznowienia. Wspaniały i bezwzględnie prawdziwy obraz powstawania i rozwoju naszej marynarki w Wolnej Polsce. Duży talent literacki, liczne anegdoty. Cenny opis charakteru ówczesnych Polaków. Pozostałe Jego książki są słabsze.

            Frans Gunnar Bengtsson, Rudy Orm, Warszawa 1958 i trzy wznowienia do 1976. Bardzo dobra powieść duńskiego pisarza opisująca świat europejski ok. 1000 roku. Pastisz znakomicie oddający realia i ducha czasów. Rola Normanów ( etos wojownika ! ) w zachodniej i wschodniej Europie oraz pouczający obraz pozycji i roli Słowian. Poza tym znakomite czytadło. Uwaga ! w pierwszym wydaniu są świetne ilustracje, w następnych cenzura je zdjęła ( jako „pornografię” dla dzieci ! ).

            Tadeusz Wittlin, Ostatnia cyganeria, Londyn 1974 PFK, wyd. II Warszawa 1989. Wspomnienia z Wolnej Polski wybitnego literata. Prawdziwy obraz Warszawy i jej bohemy z l. 20-tych i 30-tych, charakterystyki licznych osób. Lekko i dowcipnie pisane. Uczciwie choć z łezką.

            Andrzej Bobkowski, Szkice piórkiem. Francja 1940-1944, Paryż 1957, wyd. II popr. Warszawa 1997 ( w rzeczywistości jest to [ licząc łącznie emigracyjne, podziemne i „jawne” krajowe ] szóste wyd.; ze zmienionym nadto - nie wiedzieć czemu - tytułem = „Szkice piórkiem” ). Znakomity, także literacko, opis i komentarze, bez złudzeń m. in. o Francji, Francuzach i Europie. Tegoż, Coco de oro. Szkice i opowiadania, Paryż 1970, wyd. II Warszawa 1989 [ Oficyna Liberałów - druk chyba jeszcze podziemny ? ], bardzo dobra literatura, świetne komentarze polityczne.

            Felicjan Sławoj Składkowski, Nie ostatnie słowo oskarżonego. Wspomnienia i artykuły, Londyn 1964, wyd. II Warszawa 2003. Tegoż, Kwiatuszki administracyjne i inne, Londyn 1959. Wyśmiewany i opluwany „durny Sławoj” pozostawił po sobie, prócz godnej szacunku działalności politycznej i społecznej, kryształowej rzetelności monumentalny pomnik czynów, czasów i ludzi - swoje książki. Nadto, co nie jest bez znaczenia, dużej klasy literackiej ( por. opinia Lechonia w „Dziennikach” o nich ). Wrogowie bardzo muszą się wstydzić. Uwaga ! nie należy zapominać o jego przedwojennych publikacjach, coraz częściej docenianych przez historyków.

            Ryszard Mozgol, Białe karty Kościoła, Warszawa 2004. Znakomite rozprawki młodego historyka, który rozum i serce ma po właściwej stronie. Poszczególne rozdziały-rozprawki o : początkach chrześcijaństwa na Rusi; wyprawach krzyżowych; Templariuszach; Husie; Lutrze; hekatombie katolików w Anglii w XVI w.; likwidacji Państwa Kościelnego; liberalizmie oraz współczesnej masonerii. Sama prawda.

            Teresa Hołówko, Delicje ciotki Dee, Warszawa 1990 [ wyd. II ]. Spojrzenie warszawskiej inteligentki na Amerykę, Amerykanów, ich obyczaje i światopogląd. Mądrze i dowcipnie napisane. Wiele stereotypów rozwalonych. Na końcu zabawny aneks komparatystyczny Ameryka-Polska z lokalnym zabarwieniem warszawsko-wawrzyszewskim [ kto się zorientuje ? ].

            Wiesław Wiernicki, Wspomnienia o warszawskich knajpach, Warszawa 1994; Tenże, Warszawa jakiej nie ma, Warszawa 1998; Tenże, To były knajpy !, Warszawa 2001. Cudownie napisane wspomnienia i gawędy o Warszawie ( z „szerokimi” okolicami ) i jej knajpach. Brak cenzury umożliwił komparatystykę z PRL-em. Wiele przepysznych typów, znanych i nieznanych.

            Wojciech Wiśniewski, Smak dzieciństwa, Konin 1999. Suplement do poprzedniego akapitu. Zamiast moich słów, fragment wypowiedzi, mojego wieloletniego opiekuna duchowego, mentora i przyjaciela ks. Jana [ Twardowskiego - dla laików ] : „Urocza książka, przywołuje pamięć dobrej polskiej mieszczańskiej tradycyjnej rodziny, opowiada żywym, barwnym językiem o dawnej Warszawie, o dawnych sklepach, kupcach, o Powstaniu Warszawskim. Przywraca smak dzieciństwa i smak dobrej literatury dla dzieci od lat 10 do lat 100 - poza tym nie tylko w gorzkich czasach zachęca do zjedzenia kawałka czekolady”.

            Gdzie jest Twoja Msza, Kapłanie ? Siedemnastu księży opowiada o swojej drodze do Mszy Wszechczasów, Warszawa 2005. Są to wywiady z kapłanami, którzy postanowili porzucić Novus Ordo Misse ( czyli obecnie odprawianą mszę narzuconą przez papieża Pawła VI w 1969 r. ) i odprawiać jedynie Mszę Św. obowiązującą katolików od tysiąc dziewięciuset lat a w skrócie ( choć błędnie ! ) zwaną mszą „trydencką”. Przejmująca lektura.

Paweł Starzeński - Trzy lata z Beckiem,

Wojciech Kossak - Wspomnienia,

„Krasiński Żywy”,

Zdzisław Czermański - do Wittlina ?

Leszek Moczulski

Jan Parandowski - Mitologia i Eros na Olimpie.

Zapomniane dywizjony - Fiedler - Arct - Baykowski - Król

Zumbach

Zmieniony ( 15.09.2007. )