Rozpad i odbudowa imperialnych stosunków (1989-2013)

15 czerwca

  solidarni2010

Wykład prof. Andrzeja Nowaka z cyklu "Polska-Rosja: geopolityka i trudne sąsiedztwo"

Profesor omawiał wydarzenia z ostatnich dwudziestu paru lat, poczynając od tzw. „transformacji ustrojowej”.  Zaczął od kilku cytatów.  Przypomniał książkę Golicyna z 1984 roku „Nowe kłamstwa w miejsce starych”, w której autor przewidział „pieriestrojkę” i utrzymywał, iż będzie ona tylko pozorna. Zacytował też tekst Bratkowskiego z 1982 roku.  Autor proponował w nim, by przekształcić półkolonie sowieckie w bardziej niezależnych sojuszników Związku Sowieckiego.

Przeszedł potem do wydarzeń roku 1989.  Mówił m.in o wizycie Michnika w Moskwie.  Po powrocie powiedział on, że można zrobić wiele ale "bezpiecznikiem"  musi być Jaruzelski.  Sporo uwagi poświęcił profesor Nowak sprawie wycofania z Polski wojsk sowieckich.  Jaruzelski i Mazowiecki byli temu przeciwni, natomiast Wałęsa domagał się go już w czasie swego pobytu w Moskwie w grudniu 1989 r.  Mazowiecki już w dwa dni po objęciu stanowiska premiera spotkał się z Kriuczkowem.  Pierwszą wizytę Mazowiecki złożył w Watykanie, ale drugą w Moskwie.  Na przełomie lat 80-tych i 90-tych Wałęsa robił wrażenie mniej uległego wobec Rosji.

Trudno jednoznacznie ocenić jego postawę.  Z jednej strony dążył do bezwarunkowego wycofania sił sowieckich z Polski, w 1992 doprowadził do zawarcia korzystnej dla Polski umowy gazowej, a w 1993 skłonił Jelcyna do wyrażenia zgody na wejście Polski do NATO /Jelcyn wycofywał się potem z tego/, z drugiej zaś snuł plany "NATO-bis" i zgodził się na polsko rosyjskie spółki w dawnych bazach sowieckich /zapobiegł ich powstaniu premier Jan Olszewski/.

Profesor mówił też o szantażu gazowym i naftowym stosowanym cały czas przez Rosję.  Zaczęło się to już w roku 1990 od sformułowania t.zw. "doktryny Falina", czyli planów uzależnienia krajów Europy Środkowej od dostaw surowców energetycznych z Rosji /dawniej ze Związku Sowieckiego/.  Ta polityka prowadzona jest do tej pory.  Mało znanym faktem jest na przykład to, że stosunki Polski z Rosja Putina pogorszyły się w roku 2002 gdy Rosjanom nie udało się kupić polskiego terminalu naftowego /wskutek konfliktu miedzy Kulczykiem, a Kaczmarkiem/, a nie dopiero w 2004, gdy Polska poparła pomarańczową rewolucję na Ukrainie.

Andrzej Nowak nie zapomniał też oczywiście o przemianach w samej Rosji.  Mówił  o rozpadzie Związku Sowieckiego i wspomniał o puczu Janajewa.  Jego zdaniem zwycięstwo Jelcyna było dziełem KGB. Profesor doprowadził swój wykład do czasów najnowszych, opisując próby utworzenia sojuszu państw Europy Środkowo-Wschodniej przez Lecha Kaczyńskiego, wojnę w Gruzji, słynne spotkanie na Westerplatte w 2009 i tragedię smoleńską.  Nie pozostawił suchej nitki na Donaldzie Tusku, stwierdzając, że za swoją uległość względem Rosji nie uzyskał on niczego, poza ciągłymi upokorzeniami.

ELig

Materiał filmowy :

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=F6tY0toogF0