Przeprowadzony na zlecenie Ukraińskiego Instytutu Książki monitoring katalogów dziesięciu największych bibliotek w Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Polsce ujawnił 75 tytułów, które zawierały treści przeciwko narodowi ukraińskiemu i jego państwowości.
Książki i inne teksty antyukraińskie znaleziono w 9 z 10 przebadanych bibliotek w Niemczech, 5 z 10 przebadanych bibliotek amerykańskich i 2 z 10 bibliotek w Polsce.
„W szczególności aż 50 takich publikacji zostało znalezionych w bibliotekach w Niemczech, gdzie liczba książek o treści antyukraińskiej jest wyższa niż w Polsce i Stanach Zjednoczonych. W bibliotece Uniwersytetu w Getyndze książki ukraińskie należą do kategorii rosyjskiej. I nie jest to odosobniony przypadek, ponieważ w niektórych landach Niemiec katalogowanie nie zostało w pełni zaktualizowane od czasów sowieckich” – informuje Ukraiński Instytut Książki.
Jak podaje ukraińska agencja badawcza InfoSapiens, w naszym kraju takie publikacje zlokalizowano w Bibliotece Narodowej (3 tytuły) oraz Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku (1 tytuł). Nie są to jednak jedyne biblioteki w Polsce posiadające tego typu publikacje. Już sam katalog Biblioteki Narodowej podpowiada, że książka zatytułowana „Pochodzenie ukraińskiego separatyzmu” autorstwa rosyjskiego historyka Nikołaja Uljanowa jest też dostępna w Bibliotece Głównej KUL.
Jeden z wyników wyszukiwania w katalogu Biblioteki Narodowej.
Po opublikowaniu informacji przez Ukraiński Instytut Książki skontaktowaliśmy się z polskimi bibliotekami wymienionymi w raporcie. Andrzej Szozda, przedstawiciel prasowy Biblioteki Narodowej, przekazał, że dyrekcja przyjrzy się sprawie. Z kolei Magdalena Borowik, zastępca dyrektora ds. merytorycznych Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku, napisała, że książnica „z całą pewnością nie posiada” wskazanej publikacji i nigdy w zbiorach jej nie było (chodzi o „Rosja, w tym Ukraina. Jedność lub śmierć” Anatolija Wassermana).
Ukraińska badaczka Anastasja Szurenkowa, która brała udział w zbieraniu informacji do raportu, wyjaśniła nam, że katalogi bibliotek przeszukiwano w okresie listopad-grudzień 2021 roku w ramach badania o nazwie „Studium dostępności ukraińskich książek za granicą”. Niestety główna osoba odpowiedzialna za to zadanie nie mogła udzielić nam komentarza, ponieważ przebywa na froncie. Szurenkowa potwierdziła, że przejrzała na naszą prośbę aktualny katalog gdańskiej biblioteki i faktycznie nie znalazła w nim książki Wassermana wspomnianej w raporcie, aczkolwiek zauważyła, że Bałtycka Biblioteka Cyfrowa posiada recenzję tej publikacji autorstwa Łukasza Donaja z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Czy w tym przypadku mogło chodzić o ten tekst zawierający kilka cytatów z książki? Tego nie jesteśmy w stanie teraz potwierdzić.
Raport Ukraińskiego Instytutu Książki z polskich bibliotek.
Jak podkreśla Ukraiński Instytut Książki, rosyjska propaganda stara się zdyskredytować Ukrainę nawet za pośrednictwem bibliotek publicznych na całym świecie, gdzie dystrybuuje się książki o treściach antyukraińskich. Są to wydania książkowe, których treść ma na celu podważenie niepodległości Ukrainy, propagandę przemocy, podżeganie do nienawiści na tle etnicznym, rasowym, religijnym, akty terrorystyczne, naruszanie praw i wolności człowieka.
Wśród wspominanych w raporcie publikacji są książki Zachara Prilepina, Eduarda Limonowa, Olivera Stone’a i innych. „Takie tytuły jak ‘Kijów Kaput’, ‘Rycerze Noworosji. Kroniki korespondenta legendarnego Motoroli’, ‘Ukraina i reszta Rosji’ czy „Krym na zawsze z Rosją: Historyczno-prawne uzasadnienie zjednoczenia Republiki Krymu i Sewastopola z Federacją Rosyjską’ mówią same za siebie” – skomentował Ukraiński Instytut Książki.
Przedstawiciele Instytutu zwracają uwagę na fakt, że katalogi biblioteczne w obrębie jednego kraju są bardzo często ze sobą powiązane (np. czytelnicy korzystający z małych lokalnych bibliotek mogą zamówić książki z dużej biblioteki, np. narodowej). „Nie da się obliczyć, ile osób ma dostęp do antyukraińskiej literatury, ale jest powód, by sądzić, że ta trująca literatura rozprzestrzenia się swobodnie i nadal szkodzi zarówno Ukrainie jako całości, jak i postrzeganiu przez Europejczyków tego, co się tutaj dzieje” – dodano.
Ukraiński Instytut Książki pozyskał dane w ramach „Studium dostępności ukraińskich książek za granicą” zleconego agencji badawczej InfoSapiens.
[am]
Tematy: biblioteka, Biblioteka Narodowa, Eduard Limonow, inwazja Rosji na Ukrainę, literatura rosyjska, Niemcy, Polska, Stany Zjednoczone, Ukraina, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku, wokół książki, Zachar Prilepin