[z bardzo dobrej książki Wojciecha Zajączkowskiego „Rosja i narody. Ósmy kontynent. Szkic dziejów Euroazji.”. Dla zainteresowanych obecną sytuacją w Azjopie (niektórzy tak nazywają Eurazję) – książka niezbędna. Ja kupiłem za 26 zł. MD]
Malsagowowie ród inguski, którego gniazdem rodowym była wybudowana w XV wieku twierdza Targim, położona w Górnej lnguszetii (dziś formalnie na terytorium Czeczenii). W 1815 roku Aleksander l nadał rodowi Malsagowych szlechectwo. Jego przedstawiciele zajmowali się głównie rzemiosłem wojennym, osiągając nawet stopnie generalskie (Gajty Malsagow i Safarbek Malsagow, który dowodził elitarnym Dagestańskim Pułkiem Konnym: w 1944 roku zmarł w Warszawie). W ZSRR Malsagowowie zajmowali się również działalnością naukową (m.in. Zaurbek Malsagow był twórcą pierwszej gazety inguskiej – „Serdało” – oraz autorem Gramatyki języka inguskiego), choć nie wyrzekli się kariery wojennej.
Najbardziej znanym przedstawicielem rodu w szeregach Armii Czerwonej był Achmet Malsagow (zginął w 1942 roku), lotnik samolotu myśliwskiego, któremu Stalin dwukrotnie odmówił przyznania tytułu Bohatera Związku Sowieckiego; dopiero pośmiertnie, w latach dziewięćdziesiątych, otrzymał on tytuł Bohatera Federacji Rosyjskiej.
Do najbardziej skomplikowanych w XX stuleciu należały losy potomków Artagana Malsagowa, który podczas wojny z Turcją w latach 1877-1878 otrzymał za swą waleczność order Św. Anny, otwierający jego dzieciom drogę do korpusu kadetów. Dwaj jego synowie, Sozerko i Orccho, ukończyli woroneski korpus kadetów. Podczas l wojny światowej jeden służył w Inguskim Pułku Kawalerii, drugi został artylerzystą.
Rewolucja podzieliła braci. Orccho stanął po stronie czerwonych i był jednym z dowódców obrony lnguszetii przed Denikinem, za co otrzymał Order Czerwonej Gwiazdy. W późniejszych latach zajął się działalnością kulturalną, zorganizował pierwszy teatr inguski i pierwsze muzeum.
Sozerko opowiedział się po stronie białych i walczył przeciw bolszewikom jako oficer Armii Kaukaskiej. W kwietniu 1923, przyjmując za dobrą monetę amnestię dla białogwardzistów, postanowił się poddać, lecz został aresztowany i skazany na trzy lata obozu koncentracyjnego. Trafił do sławnego więzienia na Wyspach Sołowieckich. W 1925 roku wraz z czterema innymi więźniami udało mu się uciec i przedostać do Finlandii. W tym samym roku wydał w Rydze wspomnienia z pobytu na Sołowkach zatytułowane Piekielna wyspa, pierwsze na Zachodzie bezpośrednie świadectwo więźnia tego obozu, przetłumaczone na angielski i wydane w Londynie.
W drugiej połowie lat dwudziestych został oficerem kontraktowym Wojska Polskiego, służył jako rotmistrz m.in 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich. Wziął udział w kampanii wrześniowej w 1939 roku jako dowódca szwadronu 8. Pułku Strzelców Konnych, walczył na Pomorzu, dostał się do niewoli. Udało mu się zbiec z obozu jenieckiego w Niemczech i przedostać do Polski. Wstąpił w szeregi ZWZ (pseudonim „Kazbek”) i decyzją dowództwa został przerzucony w składzie grupy dywersyjnej do Francji. Po wojnie znalazł się na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł w 1976 roku.
Jego rodzina żona i dwie córki została w Inguszetii. W 1944 roku wraz z resztą narodu inguskiego była deportowana do Kazachstanu; na Kaukaz wróciła po 1956. W 1963 roku Madina, młodsza córka Sozerko Malsagowa, nigdy nie widziana przezeń na oczy (przyszła na świat po jego aresztowaniu), odważyła się po raz pierwszy napisać list do ojca. Została za to pozbawiona stanowiska głównego lekarza jednego ze szpitali w Groznym. W latach dziewięćdziesiątych córka Madiny i zarazem wnuczka Sozerko, Mariam Jandyjewa, została przewodniczącym Inguskiego Oddziału Stowarzyszenia „Memoriał”, zajmującego się obroną praw człowieka oraz dokumentowaniem represji komunistycznych.
W 1996 roku roku ród Malsagowych liczył ok. 19300 osób, z czego 7000 mieszkało poza granicami Inguszetii, zarówno w Rosji, jak i w innych krajach.